ژئوشیمی، پترولوژی و تعیین سن توده مافیک-اولترامافیک غازان، شمال‌غرب ایران

توده نفوذی مافیک-اولترامافیک غازان، توده آذرین کوچکی در منتهی‌الیه شمال‌غرب پهنه سنندج-سیرجان در شمال‌غرب ایران، که در داخل سنگ‌های رسوبی پالئوزوئیک زیرین نفوذ کرده است. این توده شامل بخش مافیکی بدون کانه‌زایی و بخش اولترامافیک کانه‌زایی شده (حاوی اکسیدهای Fe-Ti) است. سنگ‌های مافیک شامل: پگماتیت گابرو تا میکروگابرو، متاگابرو و آنورتوزیت با مجموعه کانیایی ساده (پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، ارتوپیروکسن و ایلمنیت) است. سنگ‌های اولترامافیک شامل: پیروکسنیت و ورلیت (با نسبت بالایی از ایلمنیت و تیتانومگنتیت) به همراه بلوک‌های بزرگ و کوچک اکسید Fe-Ti خالص پراکنده شده در منطقه هستند. بخش اولترامافیکی در داخل بخش مافیکی قرار گرفته است. نتایج آزمایش‌های شیمیایی نشان می‌دهد که ماگمای اولیه سنگ‌های مافیک-اولترامافیک از یک منشأ گوشته‌ای مشتق شده و روند تفریق و تبلور ماگمایی را طی کرده است. بررسی‌ها روند آلکالن تا ساب‌آلکالن را برای ماگمای اولیه نشان می‌دهد. سن‌سنجی بر پایه U-Pb، بر روی زیرکن اولیه و ماگمایی یک نمونه گابرویی، سن Ma 299 و بر روی زیرکن‌های دگرگونی و بیگانه، سن حداکثر Ma 541 نشان می‌دهد. سن جوان‌تر، گویای حضور پلوتونیسم پالئوزوئیک فوقانی در شمالی‌ترین بخش پهنه سنندج-سیرجان است. سن‌های قدیمی‌تر، سن پی‌سنگ پرکامبرین منطقه و یا سن سنگ‌های قدیمی‌تر مسیر صعود ماگما را نشان می‌دهد که به صورت بیگانه در داخل ماگما وارد شده‌اند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز، دگرشکلی دما بالا و اولتراسیون به طور گسترده‌ای در منطقه دیده می‌شود.